Balgam Nasıl Atılır?

Balgamlı Öksürük Nedenleri Nelerdir?

Balgamlı öksürük nedenleri arasında başta bakteri ve virüs gibi mikroorganizmalar nedeniyle oluşan nezle ve grip gibi enfeksiyon hastalıkları yer alır. Solunum yollarının içe bakan tarafı boyunca bir koruyucu mukus tabakası bulunur. Bu mukus tabakası hava yollarının nemlendirilmesi ve korunması gibi işlevlere sahiptir. Grip ve nezle gibi üst solunum yolları hastalıkları dışında diğer çeşitli rahatsızlıklarda da balgamlı öksürük şikayeti meydana gelebilir. Eğer oluşan balgamlı öksürük birkaç haftadan daha uzun bir süre boyunca devam ediyorsa altta yatan neden bronşit, pnömoni (zatürre), kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), kistik fibrozis veya astım gibi bir rahatsızlık olabileceği için dikkatli olunmalıdır.

Bronşit

Bronşit, bronş adı verilen ve akciğere solunan havanın taşınmasından sorumlu kanallarda meydana gelen inflamatuar (iltihabi) bir durumu ifade eder. Akut (ani başlangıçlı) bronşit genellikle viral bir hastalık olarak kabul edilir. Daha uzun süreli bir seyir izleyen kronik bronşit ise genellikle tütün kullanımına bağlı olarak ortaya çıkar. Kronik bronşit iki yıllık bir süre zarfında 3 ay boyunca devam eden balgamlı öksürük şikayetine neden olabilir.

Pnömoni (Zatürre)

Halk dilide “zatürre” olarak bilinen pnömoni hastalığı akciğerlerde bakteri, virüs ya da mantarlara bağlı oluşan enfeksiyon halini ifade eder. Pnömoninin seyri orta düzeyden yaşamı tehdit edici boyutlara varana kadar değişkenlik gösterebileceği için dikkat etmek gerekir. Nefes alıp vermede zorlanma, kalp atışlarının hızlanması, ateş, halsizlik, üşüme, titreme ve iştah kaybı, pnömoni gelişimi diğer belirtileri oluştururlar.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)

KOAH, akciğer ve alt solunum yollarında uzun süreli hasara neden olan bir grup hastalığı içerisinde barındırır. Bu durumların ortaya çıkışında tütün kullanımı birinci sırada yer alan etken olması açısından önemlidir. Sigara içen bireylerde akciğerlerde biriken mukus, öksürük refleksinin çok sık tetiklenmesine neden olabilir. Vücuttan atılan balgamın rengi bu kişilerde yeşil, sarı veya kanlı olarak tespit edilebilir.

Kistik Fibrozis

Kistik fibrozis, genellikle çocukluk döneminde tespit edilen ağır seyirli bir genetik rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık başta solunum yolları olmak üzere çeşitli organlarda üretilen salgının daha yoğun bir yapı kazanmasına neden olur. Ülkemizde yenidoğan bebeklere bu hastalığın varlığına dair tarama yapılmaktadır. Kistik fibrozis rahatsızlığı sırasında oluşan yoğun balgam hava yollarını tıkayarak kişinin nefes alıp vermede zorlanmasına neden olabilir. Bu yoğun salgı aynı zamanda ortamda bulunan bakterilerin üremesi için elverişli bir özellik gösterir. Kistik fibrozis hastalarında bakteri üremesinin kolaylaşması bu bireylerin sık olarak solunum yolu hastalıklarına yakalanmasına sebep olur.

Astım

Astım hastalarının genelinde ortaya çıkan öksürük tipi, kuru öksürüktür. Ancak bazı astım hastalarında aşırı mukus salgısı üretimi ve kronik prodüktif öksürük oluşumu meydana gelebilir. Küçük çocuklarda tespit edilen balgamlı öksürüğün temel sebebi viral hastalıklardır. İkinci sırada ise astım yer alır. Astımı olan kişilerde hava yolları alerjenlere, havada bulunan partiküllere ve solunum yolu enfeksiyonlarına karşı hassas özelliktedir. Bu hassasiyet hava yollarında inflamasyon (iltihaplanma) gelişimini tetikleyebilir ve dolayısıyla mukus salgısının artmasına neden olarak balgam gelişimi ile sonuçlanabilir.

Balgam Nasıl Atılır?

Balgam, hava yollarının doğal koruyucu reflekslerinden biri olsa da günlük yaşamı zorlaştıracak düzeyde rahatsız edici boyuta vardığında hekimlerinizin bilgisi ve önerisi dahilinde yapabileceğiniz çeşitli uygulamalar bu şikayetinizin giderilmesinde fayda sağlayabilir:

• Kuru hava burundan başlayarak solunum yolları boyunca tahrişe neden olur ve bu yapılarda mukus salgısının daha fazla üretilmesini tetikler. Sıcak buhar çekilmesinin sanıldığı kadar masum bir uygulama olmadığı unutulmamalıdır. Bu durum yerine yaşanılan ortamı ılık bir şekilde nemlendirilmesini sağlayan cihazlar solunum yollarının nemlendirilmesi dışında daha iyi bir uyku kalitesi de sağlayabilir.
• Mukusun az yoğun olması içeriğinde su düzeyinin yüksek olması ile mümkündür. Dolayısıyla günlük tüketilen sıvı miktarının artırılması mukus salgısının daha akışkan bir hale gelerek sinüslerden uzaklaştırılmasını destekler.
• Yüze ılık havlu uygulanması özellikle sinüslerde doluluk nedeniyle baş ağrısı şikayeti bulunan kişilerde etkili bir yaklaşım olabilir.
• Yüz bölgesindeki sinüslerde mukus birikimi rahatsız edici bir durumdur. Uyurken kullanılan yastık sayısının artırılarak başın yüksekte tutulması bu bölgedeki mukusun aşağı kısımlara doğru akışını kolaylaştırıcı özellik gösterebilir.
• Tuzlu su ile gargara yapmak boğazdaki tahriş hissinin rahatlamasına ve bu bölgede biriken balgamın uzaklaştırılmasına katkı sağlayabilir. Bu uygulamayı gerçekleştirmek için bir bardak sıcak suya 0,5-1 çay kaşığı tuz dökerek bu sıvı ile günde birkaç kez gargara yapmak yeterli olacaktır.
• Tütün kullanımı ve pasif içicilik vücutta üretilen mukus salgısı miktarının artmasına neden olur. Dolayısıyla hem bu zararlı alışkanlığı bırakmak hem de kullanıldığı ortamlardan uzak durmak balgam şikayetinin hafifletilmesinde etkili olabilir.
• Mevsimsel alerjisi olan kişiler bu dönemlerde hekimleri tarafından reçetilendirilen ilaçları kullanarak solunum yollarında aşırı reaksiyon nedeniyle oluşabilecek balgam şikayetine karşı önlem alabilirler.
• Reflü şikayeti bulunan kişilerde mide asidinin yukarıya doğru yaptığı hareket sonucunda üst solunum yollarında üretilen mukus salgısında artış meydana gelebilir. Dolayısıyla reflü ve mide yanması gibi şikayeti bulunan kişilerin sağlık kuruluşlarına başvurarak altta yatan durumun nasıl kontrol altına alınabileceğine dair hekimlerine danışması önerilir.

Herhangi bir uygulama yapılırken öksürüğün koruyucu bir mekanizma olduğu unutulmamalıdır. Öksürüğü tamamen ortadan kaldıracak aşırı ilaç kullanımından kaçınılması oldukça önemlidir.